Ultra parlak galaksiler
Hubble Uzay Teleskobu, güneşten 10 ila 100 trilyon kat parlaklığa sahip, ultra parlak galaksilerin resimlerini çekti (Samanyolu galaksimizden 10.000 kat daha parlak). NASA’ya göre bu galaksilerin her biri yılda 10.000 yeni yıldızı oluşturuyor. Bizim galaksimiz ise her 10 yılda bu sayıda yıldız üretebiliyor. Bu çekici resimler ışığın yay ve halka şeklindeki formlarıyla birlikte, diğer tuhaf şekillerini de açığa çıkarıyor. Bu çekimler, teleskopun galaksileri görmesini sağlayan kozmik etkiyi oluşturan yapay ‘çekimsel mercekleme’ olarak bilinen yöntemle gerçekleştiriliyor.
Yıldızların var oluşları (ve aynı zamanda yok oluşları) büyük miktarda toz ve gaz oluşumuna neden olur. Bunlar daha sonra farklı dalga boylarındaki ışığın katmanları olarak galaksileri çevrelerler. Bu yüzden galaksilerin tespit edilmeleri bir çok kez zorlaşır. Fakat Hubble bu katmanları kızıl ötesi ışıkla delip geçer. Teleskobun yaptığı gözlemler ‘çekimsel mercekleme’ olarak bilinen yöntemle daha ileri seviyede zenginleştirilerek, netleştirilir. Çekimsel mercekleme, ön planda bulunan daha yakın galaksilerin tıpkı merceklerin yaptıkları gibi uzak galaksilerin parlak ışıklarının büyütülmesini ve kırılması olayıdır. İlk olarak Avrupa Uzay Ajansı’nın Planck uydusu tarafından tanımlanan, Hubble’ın elde ettiği galaksi resimleri günümüzdeki en iyi resimlerdir. Bununla birlikte ileride ‘The James Webb’ gibi daha büyük teleskoplarla çok daha iyi resimler elde edebileceğiz.
Gizemli evrenimiz
Araştırmacı ekip, evrenimizde ultra parlaklığa sahip galaksilerden sadece birkaç düzine olduğunu, bunların da uzayda olağan dışı yoğun şekilde yerleşik olduklarını belirtiyorlar. Görünen o ki bu galaksilerin konumları, evrenin ilk çağlarında bir şekilde seri-ateş yıldız oluşumunu tetiklemiş. Bu sebeplerden ötürü bu parlak ışıklar galaksilerin evrenin oluşumu esnasında nasıl biçimlendikleriyle ilgili ip uçları sunabilirler. Ve tabii kısmen daha ortalama bir galaksi olan bizim galaksimizin de nasıl biçimlendiğiyle.
Araştırmacıları zora sokan soru ise cevapsız kalıyor: Yıldız oluşumuna neden olan patlayıcı hıza güç veren ne? Süper parlaklıktaki galaksiler, ultra parlaklıktaki kızıl ötesi galaksilerin (ULIRGS) daha parlak akrabaları olabilirler. Fakat, galaksinin ortaya çıkışı ve büyümesi ile ilgili bilgisayar simülasyonları, bu galaksilerde görüldüğü gibi büyük birleşmelerdeki zamanlamanın yanlış olduğunu gösteriyor. Bu noktada bir başka teori, yıldızların oluşumuna sebep olan gazın, uzak galaksileri savurduğunu ileri sürüyor.
Smith College’dan James Lowenthal NASA’ya yaptığı bir açıklamada “Gökyüzü, aşırı kızıl ötesi ışık biçiminde parıldayanlar da dahil olmak üzere gökyüzü her çeşit galaksi ile kaplı. Burada gördüğümüz şey, buz dağının ucu: hepsinin en parlak bölgesi” dedi.
