Daha sağlıklı değerlendirme imkanı
Mount Sinai Hospital’in yaptığı araştırmalar, bütünüyle akıllı telefonlardan derive edilmiş sağlık verilerinin güvenilir olabileceğini gösteriyor. Araştırmaya dahil olana araştırmacılar, Apple’ın AraştırmaSet’i platformu ve astım hastaları için hazırlanmış bir uygulamanın mevcut hasta çalışmalarıyla kıyaslandığında oldukça isabetli veriler sağladığı görüldü.
Tıbbi çalışmalar için katılımcı bulmak ve bir araya getirmek büyük bir sorun. Son yıllarda insanlar telefonlardan veri toplamaya başladılar. Oldukça hassas bir durum zira akıllı telefonlar yaygın olarak kullanılıyorlar. Fakat bu yolla edinilecek verilerin güvenilir olup olmayacağına dair sorular artıyor. Nature Biotechnology dergisinde yayınlanan bir çalışma, sağlık hizmetlerine dönük uygulamaların güvenilir olabileceğini gösteriyor. En azından astım hastaları için. Bu sevindirici bir haber zira akıllı telefon kullanımı gün be gün artıyor. Dünya çapında 2020 yılı itibariyle kullanımda olacak telefon sayısının 6 milyar dolayında olacağı tahmin ediliyor. Dolayısı ile bu cihazlardan araştırma için güvenilir sağlık verileri toplayabilmek çok iyi olabilir.
Apple AraştırmaSet’i uygulamasını 2015 yılında tıbbi platforma dönük olarak piyasaya çıkarmıştı. Cihaz, araştırmacılara, çalışmaları için katılımcı teminine yardımcı oluyor. Katılımcılar denemelere kayıt yapabiliyor, araştırma sorularını cevaplandırabiliyor ya da başka veriler sağlayabiliyorlar. Bugünün çalışmasında yer alan mobil astım uygulaması, Apple’ın AraştırmaSet’ini ilk olarak yayınladığı dönemde yer alan beş özel hastalığa dönük uygulamalar arasında yer alıyordu.
Bu çalışmada yaklaşık 50.000 iPhone kullanıcısı astım uygulamasını indirdi. Bunlardan 7.600’ü rızalarının olduğuna dair formu tamamladıktan sonra altı aylık çalışmaya kaydoldular. Çalışmadaki kişilere astım hastalıklarına karşı nasıl muamelede bulunduklarına dair sorular yöneltildi. Uygulama aynı zamanda konum ve hava kalitesi ile ilgili bilgi de sağladı. Bilim adamları daha sonra hastaların bildirimlerine dayalı bu verilerin harici faktörlerle kıyaslandıklarında ne şekilde bir ölçü ortaya koyduklarını değerlendirdiler. Örneğin, Washington eyaletinde yangınların olduğu bir zamanda hastalar beklendiği üzere ciddi astım semptomları belirten bildirimlerde bulundular. Aynı zamanda sıcaklık ve polenlerle ilgili verileri de benzer olarak ilişkilendirebildiler.
Tabii akıllı telefon bazlı çalışmaların kısıtlamaları da var. Araştırmacılar bu tip bir veri toplama yönteminin kısa zamanda sonuçlanacak çalışmalar için iyi olduğunu, ve ülke çapında katılımcıların kayıt yaptırıp katılım sağlamalarının gerektiğini belirttiler.
Birkaç zaafla ilgili bildirimde bulunan araştırmacılar, örneğin düşük devamlılık oranını örnek gösterdiler. Bu çalışmada katılımcılardan yüzde seksenbeşi yalnızca bir anketi tamamlarken, yüzde 30’u altı ay süreyle birden fazla anketi tamamladılar. Sürekli ilgi yokluğu, tamamlanmamış bilgi anlamına gelir.
Tek sorun bununla kalmıyor zira gönüllü olarak bu uygulamaları indirenler, genel popülasyonu temsil etmiyor olabilirler. Çünkü bir çok insan Apple’dan çok, Android kullanıyor. Bu da verileri kısıtlandırıyor. Ve katılımcıların kendi anketlerini kendileri dolduruyor olmaların nedeniyle (kaçınılmaz olarak güvenilir olmayan bilgi kaynağı) sağladıkları verilerle ilgili sorunlar da cereyan edebiliyor. Bazıları AraştırmaSeti’nin veri güvenliği noktasında etik sorunlara sebep olabileceğine işaret ediyorlar ve katılımcıların, kendilerine ait bilgileri temin etmenin beraberinde getireceği tehlikelerin hepsine rıza göstereceklerinden emin olunmalı diyorlar.
Bu kısıtlamalar olsa bile araştırmacılar bu çalışmanın tatmin edici olduğunu düşünüyorlar. Eğer kişisel bildirimler yerel çevreyle yakın bir uygunluk sağlarsa, bu AraştırmaSeti’ni kullanan araştırmacılara edindikleri verilerin sağlıklı olduğuna dair güven kazandıracaktır (tabii platformun kısıtlamaları dahilinde).
