Erken doygunluk uyarısı
Geçtiğimiz Ekim ayında Avrupa Uzay Ajansı’nın ExoMars ekibi, Schiaparelli adlı lander uzay aracı Mars’a iniş gerçekleştirirken araçla irtibatı kaybetmişti. Ajans inceleme yapmaya başladığında bilgisayar sorunu ya da yanlış seyir verisinin düşmeye sebep olduğu düşünülüyordu. Ve şimdi bağımsız bir inceleme gerçekleştiren heyet nihai raporunu sunarak, yazılımdan kaynaklanan sorunların kapsülün düşmesine neden olduğunu doğrulayarak 2020 ExoMars misyonu ile ilgili tavsiyelerde bulundu.
[irp posts=”12268″ name=”NASA buzlu ayların yüzeyini kırmak için robotik araç kullanımını test ediyor”]
Raporda öne çıkan bölümler “Mars’ın atmosferine giriş anı ile paraşütün açılma işlemi arasında ‘Giriş Gösterim Modülü’nün dönme oranında gerçekleşen beklenmedik bir gelişmenin fark edildiğini” belirterek düşme anıyla ilgili bir zaman çizelgesi ortaya koyuyor. Aracın paraşütü beklendiği gibi devreye girdi fakat araçtaki ‘Atalet Ölçüm Ünitesi’ olması gerekenin üzerinde bir düşme açı oranı tespit edince, ‘doygunluk (işleme hazır olma anı)’ uyarısı tetiklenmiş. Bunun üzerine ‘Kılavuz Navigasyon ve Kontrol’ sistemi de açısal oranın kapsülün doygunluk eşiğine ulaştığı zannıyla fırlatma işlemini gerçekleştirmiş.
Lander (Gök cismine inen uzay aracı) henüz 3 km yükseklikte iken düşmeye başlamış
Yani lander’ın sistemleri uzay aracının yüzeye yakın bir mesafede olduğunu düşünerek kapsülün arka kabuğunu ve paraşütü erken bırakmış. Ve tabii ‘Reaksiyon Kontrol Sistemi’ de bu esnada birkaç saniye açık kaldıktan sonra, bırakma gerçekleştiği için kapanmış. Sistem kapandığı esnada kapsül hala yaklaşık 3 km yükseklikte bulunuyordu. Bu nedenle de Schiaparelli ‘serbest düşme’ gerçekleştirmiş ve yaklaşık 34 saniye sonra da Mars’ın yüzeyine çarpmış.
Nihai rapor sonuç bölümünde düşme ile ilgili bir dizi faktör sorumlu tutulmuş. Yetersiz paraşüt modellemesi, elverişsiz uyarı idaresi, ‘Arıza tespit, izolasyon ve giderme’ ve tasarım yetkinliği kavramlarına sergilenen yetersiz ilgi, taşeronların yanlış yönetimi ve genel donanım.
Benzeri kazaların gelecekte yaşanmaması için de bir dizi tavsiyelerde bulunuluyor.
