Steroidler ve yan etkileri hiçte azımsanacak kadar az değil
Steroid mi kullanıyorsunuz? Ya da steroid satın almayı mı düşünüyorsunuz? Bu yazımızda steroidlerin vücudumuzu nasıl etkilediğini ve vücuda girdiği andan itibaren ne gibi yollara saptığını ele alıyor olacağız. Eğer steroid kullanıcısıysanız ya da almayı ve bir kez olsun kullanmayı düşünüyorsanız lütfen önce söyleyeceklerimize bir kulak verin. Steroidler ve yan etkileri hiçte azımsanacak kadar az değil. Steroid terimi normal olarak çeşitli tıbbi durumların tedavisinde kullanılan bir ilaç sınıfına atfolmuş bir kelimedir. Yani özellikle sporcu beslenmesinde olmazsa olmaz besin kaynağı olan bir sözlük anlamı yok.
Tıbbi Kullanım Alanları
Testiküler kanseri takiben testislerin çıkarılması ameliyatlarında, erkeklerde cinsel özelliklerin korunması, hipofiz bezi bozukluğu olan ergenlik çağındaki erkeklerde, kas dokusu kaybı içeren cerrahi işlem ve kanser sonrasında tıbbi beslenme gibi amaçları olan çeşitli kullanımları vardır. Aynı zamanda bu ilaçlar üremenin ve metabolizmanın düzenlenmesi, bağışıklık işlevlerinin desteklenmesi için de kullanılabilir. Bir diğer kullanım yeri kas kütlesi ve inflamasyonlarının artırılmasıdır.
Yan Etkileri
Steroidler ve yan etkileri hiçte azımsanacak kadar az değil Steroidlerin vücutta oluşturduğu yan etkiler oldukça çok olmakla birlikte kanser de dahil olmak üzere ciddi yan etkilere neden olabilmektedir. Ancak pek çok spor kullanıcısı yan etkileri hakkındaki bilgileri bilerek görmezden gelme yolunu seçer. Genelde sporcu beslenmesi ile ilgili ek gıdaların satıldığı yerlerde satılan bu ürünlerin kullanımı aşağıda kısaca sıralamış olduğumuz organlarda ileriye dönük ciddi zararlara yol açar.
1-Beyin:
Çalışmalar, steroidin yüksek testesteron seviyeleri ile saldırgan davranış arasında, genellikle şiddet eğilimini artıran hormonda yükselişe sebep olduğunu gösterdi. Yüksek doz kullanıcıları, psikotik sendromlardan ve yüksek endişe rahatsızlıklarından etkilenmişlerdir. Ortaya çıkardığı diğer etkiler; uyku bozuklukları, öfori duyguları, aşırı paranoya seviyeleri, depresyonun çeşitli evreleri olarak sıralanabilir. Bazı kullanıcılar aşırı ruh hali ve kişilik değişiklikleri yaşarlar. Neredeyse tüm steroid kullanıcıları kullanıma bağımlı hale gelir ve bu bir nevi uyuşturucu madde bağımlılığı halidir.
2-Yüz:
Steroid kullanımı, su tutma düzeyinin (ödem) yüksek olmasına ve kullanan kişinin kabarık yanaklarla “yuvarlak yüz” hatlarına bürünmesine sebep olur. Kadınlarda yüzde kıllanmalar sert ve sık bir biçimde gerçekleşir, erkeklerde ise zamanla vücudun her yerinde sivilce ve ağız kokusu oluşturur.
3-Gözler:
Yapılan araştırmaların sonucuna göre uzun süreli steroid kullanımı gözlere zarar verebilir, bu da göz enfeksiyonlarına, kataraktlara veya glokoma neden olabilir.
4-Saç:
Erkek tipi kellik, yüksek seviyelerde testesteronun, dihidro testosterona veya DHT’ye çevrilmesinden ötürü hem kadınlarda hem de erkeklerde sıkça görülür. Ayrıca saç foliküllerinin küçülmesine neden olarak saç köklerinin zayıflayarak dökülmesine (kelliğe) neden olur. Steroid kullanımının devam etmesi ile saç folikülü ölür ve kalıcı kellik meydana gelir.
5-Kalp:
Bir steroid kullanıcısının en çok ilgilenmesi gereken konu burası. Ancak bu kişiler genelde ciddi bir kardiyovasküler olay meydana gelene kadar bu gerçeği görmezden gelmeyi seçerler. Steroid kullanımı kalp hastalığına neden olur ve toplam kolesterol düzeylerinde yüksek artışlara bağlı olarak belirginleşir. Sonuçta kan damarlarının duvarlarında kolesterol birikimine neden olur ve bu da inmelere (felç) neden olabilir. Ayrıca, iyi kolesterol (HDL) düzeylerinde bir düşüş ve kötü kolesterol (LDL) artış gözlenen en bariz etkisidir. Kan basıncını arttırdığı, kan damarlarındaki kan pıhtılarının akışını bozduğu ve kalp krizine yol açan kalp kası hasarına neden olduğu bilinen zararları arasında yer alıyor.
6-Mide:
Steroid kullanan kişinin midesinde sürekli bir şişkinlik hissi, mide bulantısına neden olan kusma hissi, bazen kanın içinde mide kaplamasına neden olan tahrişten kaynaklanan kan bazlı daha düşük seviyedeki mide asitleri (mide sümüğü) vardır. Genellikle tat alma duyguları gelişmiş ancak yediklerinden zevk alma duyguları sinirsel olarak azalmış kişilerdir.
7-Böbrekler
Steroid kullanıcıları normalde ultra yüksek protein alımına başvururlar zaten steroid kullanımlarının temelinde de bu istek yatar. Bazen böbrek taşlarına yol açabilecek oranın üzerine çıkarak normal steroid alımını aşarlar. Böbrek taşları üriner sistemin açılmasını engelleyebilir ve boşaltım sorunlarına yol açabilir. Yüksek tansiyon, damarlarda kalınlaşmaya neden olarak kan damarlarına zarar verir. Bu yüzden böbreklerde sorunlar meydana gelebilir, kan damarlarını daraltarak kan akışını ve filtrasyonu azaltabilir. Bu böbreklerin daha çok çalışmasına ve ömrünü daha hızlı bir biçimde tüketmesine yol açar.
8-Karaciğer:
Karaciğer, vücudun en büyük organıdır. Kandaki zararlı toksinleri süzmek, vitamin ve mineraller gibi bazı besin maddelerinin depolanmasında kullanılan yerdir. Ayrıca, protein, kolesterok ve şeker gibi kimyasalların yönetilmelerinde de oldukça önemlidir. Gıdaların sindirimine yardımcı olmak için safranın üretimi için kullanılır. Steroid kullanımının, geri döndürülemez karaciğer hasarına ve karaciğer kanserlerine neden olduğu saptanmıştır. Oral (ağızdan alınan) steroidlerin, karaciğerin metabolize olması ve atıkları temizleme kabiliyetinde bir azalmaya yol açması zordur. Bazı sahte steroidlerin, her türlü bakteri ve virüsü taşıyan ters karaciğer fonksiyonuna yol açtığı bilinmektedir. Cildi ve gözleri sararmasıyla ortaya çıkan hepatoselüler sarılık, anormal bir karaciğer fonksiyonunun belirtisi olabilir. Çünkü bu durumda karaciğer kanı etkili bir şekilde filtreleme görevini yerine getiremez.
9-Göğüs:
Steroid kullanımından meme gelişimi (Gynokomasti) çok yaygın ve sıklıkla görülen uzun vadeli steroid siklüslerin veya yüksek doz steroid kullanımının yan etkilerindendir. Normalde cerrahi müdahale gerektiren ve erkeklerin meme başı altında görünür topaklar gibi başlayan meme dokusunun oluşumuna neden olur. Şişlik şeklinde dış görüntüsü vardır ve serttir.
10-Kemikler:
Yirmili yaşların başında henüz büyüme hormonu çalışmaya devam eden genç erkekler tarafından steroid kullanımı, epifiz bezlerinin erken kapanması nedeniyle yetişkinlikte boy kısalmasına yol açan kemik büyümesine zarar verebilir. Kemik ağrısı steroid kullanımının bir yan etkisi olabilir.
11-Cilt:
Steroid kullanımı cildin gözeneklerini etkileyerek ve cilt dokusunda pürüzler oluşmasına yol açar. Sıklıkla görülen diğer cilt rahatsızlıkları şunlardır; yüz ve sırt bölgesinde isilik şeklimde yayılmış kırmızı sivilceler ve yağlı cilt. Yukarıda belirttiğimiz üzere steroid karaciğeri etkiler ve en önemli yan etkisi sarılıktır u durum cildin ve gözlerin sararmasıyla kendini belli eder.
12-Bozulan bağışıklık sistemi:
Steroidin alımının durdurulması sonrasında ortaya çıkan ve etkileri daha belirgin hale gelen bozulmuş bir bağışıklık fonksiyonu ortaya çıkabilir.
13-Ödem:
Ödem, şişlik görünümü anlamına gelir. Daha çok ayak bilekleri ve parmaklarında görülen sıvı birikimine sebep olur. Vücudun genel anlamda şiş hissedilmesi ve halsizliğin sebebi bu şişkin olma halidir.
14-Yüzgeç (prostat) bezi:
Yüzgeç bezi erkeklere özgü olup mesanenin hemen altında bulunur. Başlıca işlevleri, seminal sıvının bir bileşeni olan prostat sıvısının üretimi ve aynı zamanda sperm aktivitesinin sağlıklı bir biçimde sürdürülmesidir. Steroidlerin, bu bezinin genişlemesine neden olduğu bilinmektedir ve bez üretriyi kuşatırken, yağmurunda herhangi bir şişme idrar akışında parazite neden olabilir. Erkekler, bez içindeki herhangi bir değişikliğin cinsel aktiviteyi de etkileyebileceğinin farkında olmalıdır. Olabilecek diğer etkiler sperm sayısının anormal bir biçimde azalmasıdır.
15-İktidarsızlık:
Steroid almak testislerin normal işlevini azaltır. Testesteron takviyesini durdururken, testesteron üretmeye başlamasını test etmek hipofiz bezinin zamanını alır. Uzun vadede veya yüksek dozda testesteron hormonu kullanımında testisler üretimini tamamen durdurabilir. Ya da bu durum atrofiye neden olabilir. İktidarsızlık steroidlerin kesilmesinden sonra ortaya çıkar ve şu an alternatip tıpta da dahil olmak üzere çözüm yolu yoktur.
16-Kan zehirlenmesi:
Birçok steroid kullanıcısı, steril iğne kullanmaz ve çoğu zaman bu durum kan zehirlenmesine neden olur. Enfeksiyon ve bulaşıcı hastalıklara açık hale gelir. Kullanıcının enjeksiyon bölgesi şişebilir ve bu nedenle apselere yol açarak ağrılı tıbbi müdahale gerektirebilir.
Eğer buraya kadar steroidlerin zararlarından bahsettiğimiz yazımızı okuduysanız lütfen kendiniz, sağlığınız ve sevdikleriniz için bu maddeden uzak durun. Alışkanlık haline dönüşmüş olması doğasında var olsa da hiç bir alışkanlık beynimizin alt edebileceğinden daha güçlü değildir.
