Holografi dünyasına yolculuk

Geniş uygulama alanı

Hologramlar, ya da en azından yapabilecekleri şeyler insanlar için büyüleyici etkiye sahiptirler. Star Wars’taki ‘Princess Leia’ projeksiyonunu, New York, Hamburg ve Beijing’teki holografik moda gösterilerini, Japon yapay pop star ‘Hatsune Miku’nun müthiş başarısını ya da Fransa’daki son başkanlık seçimleri esnasında yapılan holografik siyasilerle ilgili haberleri düşünün.

Teknik olarak tüm bunlar holografinin yanlış yollarla ifade ediliş şeklidirler. Hepsinde ya özel sinematik efektler, su ya da duman üzerine yansıtılmış video projeksiyonlar söz konusudur, ya da ‘Pepper’s Ghost’ olarak adlandırılan eski bir hilenin ileri teknoloji versiyonu kullanılmıştır. Buna karşın hologramlar büyük çapta getirisi olan işlerin malzemesidirler. Tahminlere göre orijinal, görüntülü hologram piyasası 2020 yılı itibariyle 5.5 milyar dolar değerine ulaşacak.

Peki hologramlar toplumu bu denli etkilemeyi nasıl başarıyorlar? Hologramların olağanüstü etkileyici kullanım alanlarından beş tanesini sizler için derledik.

1. Askeri haritalandırma

Coğrafi bilgi askeri stratejinin önemli bir parçasıdır. Bu nedenle alan keşfini etkin kılmak ve geliştirmek için tam boyutlu holografik görüntüler kullanılırlar. Bir Amerikan firması, Amerikan ordusunda kullanılmak üzere 13.000 adet üç boyutlu holografik ‘savaş alanı’ haritası üretmişti. Bu haritalar askerlerin bölgenin üç boyutlu görüntülerini görebilmelerini, dönemeçlere bakabilmelerini  sağlayarak, askeri eğitime katkıda bulunurlar.

Harita üretimi kompleks bilgisayarla işlenmiş görüntü verilerinin alınarak, holografik katmanlara işlenmesi yoluyla yapılır. Sadece kullanıcıların yüksek kalitedeki üç boyutlu alan görüntülerine bakmaları değil, aynı zamanda teknolojinin kullanımının basit olması ve katlanarak kolayca depolanma ve taşınma gibi imkanları sunması da holografik haritaların avantajları arasında yer alır. Bu haritalar aynı zamanda doğal afetler ve doğada mahsur kalan insanların kurtarılmalarında da etkin olarak kullanılabilirler.

Yabancı olunan bir alanın kusursuz olarak üretilmiş üç boyutlu holografik bir imajının ‘dürülebilir’ olmasının sunduğu avantajlar, daha geniş anlamda kullanımı kısıtlıyor (ekonomik sebeplerden ötürü). Umarız Google yakında haritalarının üç boyutlu versiyonlarını piyasaya sürebilir.

2. Bilgi depolama

Bulunduğumuz çağda veri depolama çok büyük önem taşıyor. Dijital bilgi depolama kapasitesi her geçen yıl daha artıyor (ve ucuzlaşıyor). Zira sonsuz kapasitede bilgiyi, sonsuza değin saklama gibi eğilime sahibiz. Fakat depolama diskinizin zarar gördüğünü ve tüm verilerinizi kaybettiğinizi düşünün? Örneğin son WannaCry ransomware saldırısında yaşanan tatsızlıklar. Ki 150’den fazla ülkeyi etkilemişti.

Holografik imajların büyüleyici şekilde gerçekçi olmalarının sebebi, kaydedilen objeden yansıyan ışığın her bir fotonunu depolayabiliyor olmalarıdır. Bu da oldukça büyük oranda bir bilgi anlamına gelir.

Bununla birlikte hologramlar sadece görüntüye dayalı objelere ait bilgileri kaydetmekle sınırlı değillerdir. Aynı zamanda sayfalarca veriyi de depolayabilirler. Yani hologramlar, potansiyel olarak hafsalamızın dahi alamayacağı derecede bilgi miktarını depolama kapasitesine sahiptirler. Sadece 4.4 milyon sayfalık bilgiyi DVD benzeri disklere kaydetme kapasitesine değil, aynı zamanda uzun süreli olarak güvenli şekilde saklama potansiyeline de sahiptirler.

Bir sayfalık bir bilginin optik hologramını yaptıktan sonra parçalasanız dahi herhangi bir parçasını kullanarak bilgiyi tekrar geri kazanabilirsiniz. İşte bu kabiliyeti sebebiyle holografik veri depolama sistemi son derece kullanışlıdır. Veriyi yüzeylerinde depolayan CD ya da DVD’lerden farklı olarak hologramlar verileri üç boyutlu olarak depolarlar ve sayfalar depolama alanı içerisinde tıpkı bir kitap sayfası gibi üst üste dizilebilirler.

Araştırmacılar 50 yılı aşkın bir süredir holografik veri depolama imkanları ile ilgili olarak çalışmalar yürütüyorlar. Ve görünen o ki kullanılabilir bir sisteme adım adım yaklaşmak üzereler. Aslında bilgi işlem sistemlerinin elektronlar yerine (elektriğe dayalı olarak) ışığa dayalı olarak tasarlanmaya başlandıkları günümüzde, holografik depolama tercih edilir depolama çözümü olmaya aday olabilir.

3. Tıp

Öğrencilerin ve cerrahların eğitimleri esnasında hasta verilerinin canlandırılmasında bir araç olarak kullanılma potansiyeli ile tıp alanında da devrim yapma özelliğine sahiptir.

Bir çok tıbbi sistem Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI) ve Ultrasound Tarama gibi gelişmiş görüntüleme tekniklerine dayalı kompleks veriler üretirler. Normal koşullarda edinilen bu bilgiler bilgisayar ekranı üzerinde düz bir görüntü olarak yansıtılırlar. İşte bu noktada tüm renkleri barındıran, bilgisayar üretimi üç boyutlu holografik görüntüler devreye giriyorlar.

İskoçya’da bulunan bir firma, eğitim ve görüntülemede kullanılmak üzere bu tip verileri üç boyutlu görüntüler olarak üretmeyi başardı. Tüm gerçek hologramlarda olduğu gibi buradaki avantaj da görüntülemek için özel cihazlara ya da gözlüklere ihtiyaç duyulmaması. Öğrenciler ve doktorlar üç boyutlu görüntülere engelsiz olarak kolayca bakabilirler.

Aynı anda birkaç farklı görüntüyü aynı holograma yükleyerek izleyiciler görüntü etrafında gezinerek vücudun çeşitli organlarını ve uzuvlarını inceleyebilirler. Firma şu an itibariyle beyin, ciğer, kalp, iskelet, kalp-damar sistemi, sinir sistemi ve kas sisteminin 3 boyutlu holografik görüntülerini üretmiş durumda.

4. Dolandırıcılık ve güvenlik

Hologramlar kompleks optik cihazlar oldukları için yapılmaları zordur. Bu da onlara güvenlik piyasasında inanılmaz bir avantaj sağlıyor.

Bu tip bir hologramı cüzdanınızda da taşıyor olabilirsiniz. Kredi kartı üzerinde bulunan o küçük, gümüşi renk kare içerisinde bulunan güvercin, beyaz ışıklı, ayna yansımalı, aktarma hologramıdır. Etrafında gezinerek baktığınızda derinlik kaybına uğramayan üç boyutlu bir görüntüyü yansıtır. Ve kartı yukarı aşağı doğru eğdiğiniz zaman renkleri değişir. Üretimi oldukça basit, fakat taklidi de aynı oranda zordur.

Banka çeklerinde de güvenli hologram kullanımına ağırlık verilir. Kağıt paraların üzerinde kullanılan yansıtıcı şerit, holografiyi kullanır. Parayı eğdiğiniz zaman hem bu şeridin, hem de üzerinde bulunan resmin renkleri değişikliğe uğrar.

5. Sanat

Sanatçılar, holografiyi uygulanabilir optik işlem haline geldiği andan bu yana kullanmaktadırlar. İngiltere’de İngiliz kreatif holografinin anası sayılan Margaret Benyon Nottingham Üniversitesi’nin makine mühendisliği bölümüne ait bir sanat derneğinde 1968 yılında  kompleks ve pahalı holografik kayıt cihazını kullanmaya başlamıştı. Orada keşfettiklerinin bir çoğu, holografinin sanatçılar tarafından kullanımı ve işlenmesi hakkındaki önemli tartışmalarla ilgili çalışmasının temellerini atmıştı. Bunun sonucunda ‘Holografi Sanatı’nı sorgulayan ve araştıran bir doktora tezi verdi.

Dünya çapında hologramların üç boyutlu kayıt imkanlarını kullanan önde gelen sanatçılar bulunmaktadır. Bu hologramlar çok sayıda görüntüsel olarak katı nesneleri aynı ortamda inşa etmek, 3 boyutlu hareketli çalışmaların üretiminde sabit resim ve video koleksiyonlarının bir araya getirmek, ve saf ışıktan heykel yapmak gibi bir dizi çalışmalarda kullanılmaktadırlar.

Holografik uygulamalar hayatlarımızı değiştiriyor, hayat kurtarıyor ve hatta üretici ve entelektüel tartışmaların oluşumuna sebep oluyorlar.

Holografik bir geleceğe doğru emin adımlarla ilerliyoruz.