LED, (Light Emitting Diode, ışık yayan diyod )
LED’ler yarı iletken malzemelerdir. Ana maddeleri silikondur.
Üzerinden akım geçtiğinde foton açığa çıkararak ışık verirler.
Değişik açıda ışık verecek şekilde üretilmektedirler.
LED’lerin gerilim-akım grafikleri üsteldir. Uygun çalışma noktasındayken LED’in üzerindeki küçük bir gerilim değişimi büyük bir akım değişimine sebep olur. Yüksek akım nedeniyle bozulmaması için LED’lere seri bir akım sınırlama direnci bağlanır. Böylece hassas olmayan gerilim aralıklarında LED’in bozulmaması sağlanır.
LED’ler tıpkı bir Zener diyot gibi üzerinde sabit bir gerilim düşürür.
Uzun ömürlüdür. (Ortalama 105.000 saat)
Darbeye ve titreşime karşı dayanıklıdır.
Kullanılacağı yere göre çubuk şeklinde veya dairesel yapılabilir.
Çalışma zamanı çok kısadır. (nanosaniye mertebesinde)
Diğer diyotlara göre doğru yöndeki direnci çok daha küçüktür.
Ayrıca
- Kırmızı LED yaklaşık 1,8V-15mA
- Sarı LED yaklaşık 2V-15mA
- Yeşil LED yaklaşık 2,2V-15mA
- Mavi ve Beyaz LED yaklaşık 3.6V-20mA ‘de çalışır.
Eğer trafik ışığı gibi düşünülürse bu değerler akılda daha rahat kalabilir.
Işık yayan diyotların gövdeleri tamamen plastikten yapıldığı gibi, ışık çıkan kısmı optik mercek, diğer kısımları metal olarak da yapılır.
LED’ler seri ve/veya paralel bağlanabilirler. Seri bağlantıda istenildiği kadar LED seri bağlandıktan sonra 1 tane akım sınırlama direnci eklenmelidir. Paralel bağlantıda LED’ler değil LED + direnç düzenekleri birbirine paralel bağlanmalıdır.
Led ekran nedir?
LED’lerin yanyana dizilmesiyele oluşan değişik ölçülerdeki modüllerin birleştirilerek oluşturduğu dev ekranlardır. LED ekranların en önemli özelliklerinden biri de gün ışığında verimli bir şekilde çalışmasıdır. LED ekranlar farklı çözünürlüklerde ve boyutlarda oluşturulabilirler.
Daha fazla renk
LED’ler LCD ekranlarda sadece enerji tasarufu anlamına gelmiyorlar. Yapıları gereği parlak ve ideale yakın beyaz ışık yayabilen LED’ler sayesinde LCD’ler çok daha geniş bir renk bandında görüntü verebiliyorlar. Masaüstü LCD ekranlarında LED aydınlatma teknolojisi kullanan NEC, geliştirdikleri yeni modellerin Adobe RGB ve NTSC renk paletinden çok daha fazlasını gösterebildiğini belirtiyor.
LED ekranların görüş açısı nedir?
LED’ler imalat şekillerine göre ışık gücünü belirli açılarla dağıtırlar. Bir LED ekrana tam karşıdan baktığınız zaman maksimum ışık gücünü alırsınız. Bu ışık gücü yaklaşık olarak 60 derece sağ ve 60 derece soldan bakıldığında %50 azalır. Aynı yaklaşım yatay doğrultuda da geçerlidir. Yatay doğrultuda 20 derece aşağı ve 20 derece yukarı bakış açısıyla bakıldığında ışık gücü % 50 azalır. Bunun sebebi ise LED’lerin oval yapıda olmasıdır.
LED’lerin kullanım alanları
Son yıllarda LED’lerde mavi ışığın kullanılabilmesi ile RGB (Red Green Blue -Kırmızı Yeşil Mavi) aydınlatma mümkün olmuş ve birçok sektörde uygulama alanı bulmuştur.
LED’ler, elektrik ve elektronik uygulamalarında yaygın bir şekilde kullanılmaktalar. Üzerinden doğru polarizasyonda akım geçtiğinde, üretiminde kullanılan maddenin cinsine göre ışık yayan yarı iletkenler olan LED’ler, uzun ömürlülük, sarsıntı ve darbeye karşı olan yüksek dayanıklılık, hızlı tam parlaklıkta ışık yaymaya başlama süresi, az ısınma ve düşük güç ihtiyacı gibi bir çok avantaja sahip olmaları nedeniyle otoyollardaki trafik lambaları dahil bir çok alanda ampul ve florasan gibi diğer ışık kaynaklarına tercih edilmektedirler.
Son olarak mini projeksiyon cihazlarında da kullanılmaya başlanan LED’ler, şimdi diz üstü bilgisayarlarının ekran aydınlatmasında kullanılmaya başlamış durumdalar.
LED’lerin enerji sarfiyatlarındaki düşüklüğünün başlıca sebebleri arasında omik bir yük olması ve ısı kayıplarının az olması gösterilebilir. ayrıca ömürleri oldukça uzun olan bu diyotlar diğer ampuller gibi flaman taşımadıklarından dolayı hemen her koşulda problemsiz kullanılabilirler.
Bugün ulaşılan aydınlatma değerleriyle henüz genel aydınlatma için maliyetleri çok yüksek olmasına rağmen;
Bilişim sektörü ( LED ekranlı notebook’lar, televizyonlar, monitörler)
Dış cephe aydınlatması
Reklam sektörü (neon’un yerini aldı)
Mobilya sektörü (renk vurgulama, gölgelerin ortadan kaldırılması…)
Solar sistemiyle birlikte bahçe aydınlatması (LED üzerinde düşen gerilim 1.5-3.5 V olduğu için avantajlı)
Hastaneler (sağlık açısından önemli, ışık güvenilir, sessiz…)
İş merkezleri, oteller, evler, vitrinlerde
Otomobil sektörü araç far ve aydınlatmalarında
LED teknolojisi kullanılmaktadır.
LED’ler ayrıca hobi amaçlı olarak birçok yerde tercih edilmektedir.
