Uyku Yoksunluğu, insanları nasıl etkiliyor?
Uyku yoksunluğu, aslında hepimizin aşina olduğu birşeydir. Çoğu insan, uyku eksikliğinden kaynaklanan, kendilerinde gördükleri, gündüz uykusuzluk, yorgunluk hatta huysuzluk gibi belirtilerin farkındayken, diğer yandan bu problemlerin, depresyona neden olacağının, cildi yaşlandıracağının veya sizi dışardan aptal kıldığının farkında değildir.
Yeni bir araştırma, uyku eksikliğinin, beynimizi yamyam moduna almasına neden olabileceğini söylüyor. Michele Bellesi önderliğindeki, İtalya Marche Politeknik Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, beyinde astrositler diye adlandırılan bir hücrenin uykudan yoksun olan farelerde aşırı hareketlenmeye başladığını keşfetti.
Astrositler aşınmış beyin hücrelerini yok eder ve beynin içindeki pislikleri temizler. Ve normal durumlarda, beynin şekil almasına yardımcı olur. Fakat, araştırmacılar, fareler uyanık kaldıklarında, beyindeki astrosit aktivitesinin arttığını buldular.
Sinapsislerin yaklaşık %8’i, uykusuz uykudan memnun olanların %6’sına kıyasla, 8 saatlik uykuyu kaybeden farelerde astrosit aktivitesi gösterdi. Kronik olarak, uykudan mahrum bırakılmış farelerde yüzde 13.5’e yükseldi.Bu durum gösteriyor ki; astrositler, hayvanın uykusuz kaldığı durumlarda beynin sinirsel bağlantılarının çoğunu parçalıyor.
Ancak, tehlike her zaman olduğu gibi ayrıntılarda gizlidir. Astrosit aktivitesinin büyük kısmı, sinapsların en büyüğüydü. Ancak ekip, hasar gören hücreler ve beyni dolaştıran mikroglial hücrelerin, uykusuz farelerde daha aktif hale geldiğini buldu. Bu hücreler, Alzheimer gibi beynin bozukluklarıyla bağlantılıdır ve uyku eksikliği, diğer çalışmalarda bunama ile ilişkilendirilmiştir.
Yani, bu rahatsızlığın verdiği hasar, önünüzdeki birkaç gün boyunca sizi rahatsız edecektir.Ama, daha çok uyuduğumuz zaman, uyku yoksunluğunun etkileri tersine çevrilebilir mi? Bunun, açık ve net cevabı hala bilemiyoruz. Bellesi, ileride uyku yoksunluğunun etkilerinin ne kadar süreceğini araştırmayı planlıyor.Ancak, uyku üzerine yapılmış birkaç çalışma sonucunu analiz eden Uyku dergisi, 2010 yılında yayınlanan bir çalışması, bu soru için bize ipucu verebilir.
Ne kadar uykuya ihtiyacınız var?
Bu konuyla ilgili pek çok araştırma yapıldı. Birleşik Krallık ve İtalya’dan dört buçuk yüzyılda yapılan 16 araştırmadan elde edilen verileri analiz eden bir grup araştırmacı, altı saatten daha az bir süre uyku çekenlerin yüzde 12 oranında erken ölüm riskiyle karşılacağını belirtti.
Ve, gece sekiz ila dokuz saatten fazla uyuyan yetişkinlerde de bu riskin yüzde 30’a yükseldiğini söylediler. Bunun anlamı, ortalam bir yetişkinin her gece yaklaşık 7-8 saat uykuya ihtiyacı olmasıdır. Çalışma, 1.3 milyondan fazla kişiyi kapsamaktadır ve çalışma, 100.000’den fazla kişini ölümüyle sonuçlanmıştır. İşte sizin için kilit noktalar: Yeterli kalitede uykunuzu alın. Vücudunuzun buna ihtiyacı var.
