Deneyler Mars’ta patates yetiştirmenin mümkün olduğunu gösteriyor
Marslı filmini izlediyseniz, Matt Damon’un canlandırdığı kızıl gezegende mahsur kalan astronotumuz Mark Watney’i hepiniz tanırsınız. Kızıl gezegenden kurtarılmayı bekleyen Mark, Mars koşullarında hayatta kalabilmek için zorlu şartlar altında mücadele etmektedir. Astronotumuzun hayatta kalmak amacıyla yaptığı şeylerden biri de, Mars koşullarında patates yetiştirmek olmuştu. Peki gerçekten bu koşullarda patates yetiştirilebilir miydi? Herkesin merak ettiği bu soruya araştırmacılar yakın zamanda yaptığı bir deneyle cevap vermiş oldu. Evet, Mark Watney haklıydı. Mars’ta patates yetiştirmek mümkün.
Patatesler için Mars koşulları oluşturuluyor
Lima’da bulunan Uluslararası Patates Merkezi (CIP), Mars’taki sıcaklık, hava basıncı, oksijen ve karbondioksit seviyelerinin simülasyonunu sağlayan bir kutu içerisine özel bir patates yerleştirdi. Sonuçlar ise pozitif çıktı. Gördüğünüz siyah beyaz resim kutu içerisine yerleştirilen kameranın çektiği patates filizleri. Mevcut patates deneyi, uzay ortamındaki tehlikelere karşı yalıtılmış CubeSat adlı küçük ve modüler bir uydu içerisinde yapıldı. Uydu, araştırmacıların kırmızı gezegene gitmesine gerek kalmadan Mars benzeri bir ortam oluşturmalarına izin vermekte.
Araştırma ekibinden Julio Valdivia Silva Phys.org‘a verdiği demeçte, “Ekinlerin Mars benzeri bir ortamda yetiştirilmesi bu deneyin önemli bir parçası. Mahsüller, CubeSat içerisinde maruz bırakılan aşırı ortam koşullarına dayanabilirlerse, Mars’ta yetişebilme olasılıkları oldukça fazla. Hangi patates türlerinin daha iyi sonuç verdiğini bulabilmek amacıyla, birkaç tur deney yapacağız.” dedi.
Deneylerin patatesler üzerinde olmasının önemli sebepleri var
CIP yetiştiricisi Walter Amoros’a göre, patates zaten aşırı ortam koşullarına dayanabilecek bir genetik yapıya sahip. Projenin daha önceki safhalarında, patates yumrularının tuzlu ve kuru ortam koşullarında yetişebileceğini ispatlamak amacıyla Güney Peru’dan alınan çöl toprağı kullanılmış. Astronotumuzun patates yeme sebeplerinden biri de, arazi başına en yüksek kaloriyi veren mahsül olması. Daha az alan kullanarak daha fazla kalori almanız önemli bir nedendir, özellikle Mars gibi bir yerde mahsur kaldıysanız.
Bu deney ise Mars’ta patates yetiştirme projesinin ikinci evresi olup, patates yumrusunun hangi zorlu şartlarda yetişebileceğini saptamayı amaçlıyor. Eğer patatesler Mars gibi bir yerde yetişebiliyorsa, Dünya üzerinde iklim değişikliği nedeniyle harap olan bölgelerde de yetişebileceği anlaşılacaktır.
